Gustavo de Maeztu Museoak hurrengo aldi baterako erakusketa aurkeztu du «Retanaren mendeurrena: Lizarra bere margolanean»

Gustavo de Maeztu museoak honako erakusketa hau aurkeztu du: «Retanaren Mendeurrena: Lizarra bere margolanean»

Gustavo de Maeztu Museoak, 2024ko maiatzaren 3tik ekainaren 30era bitartean, aldi baterako erakusketen aretoan, Florentino Fernández de Retanaren lanari buruzko erakusketa bikaina bilduko du. Bertan, artista arabarraren jaiotzaren mendeurrena ospatzen da, Lizarrako hiriarekin lotura estua izan duena.

Artista ezaguna da Nafarroako giro piktorikoan, 1948tik Nafarroan bizi izan baitzen. Gasteizen jaio zen 1924an, eta bere bizitzako lehen hogeita bost urteak bere jaioterrian bizi izan zituen, hiri horretan artearen eta pinturaren munduan hasi zen.
Hiri horretako Arte eta Lanbide Eskolan ikasi zuen eta Adrian Aldecoaren lantegian, non pintore dekoratzaile lana ikasi baitzuen.

1940ko hamarkadaren erdialdean Gasteizen antolatutako lehen talde-erakusketetan parte hartzen du. 1944ko urrian honako erakusketa honetan ikusiko dugu: Artista Berri Arabarren I. Pintura Erakusketa eta 1945ean Peña de Pintores del Casino Artista Vitoriano Obren I. Erakusketan ikusiko dugu. Hurrengo urtean, 1946ko azaroan, soldadutza egiten ari zela, bere lehen banakako erakusketa egin zuen Huescako Flor tabernan. Hamabi hilabete geroago, esperientzia errepikatu zuen leku berean.

Lehen erakusketa hartako argazki baten arabera, Retanak erretratuarekiko interesa erakusten du, eta genero hori ez da oso ohikoa izanen ondorengo ibilbidean. Erretratua, bodegona eta loreak behin baino gehiagotan landu ditu beren lanetan, baina ez dute paisaiaren gaiaren jarraitutasunik, hori baita gerraosteko margolari arabar gehienen gai begikoena.

Lehen estudioa gaur egun gure Museoa dagoen eraikinean eduki zuen, Nafarroako Errege- erreginen Jauregian, Gustavo de Maeztuko margolanez inguratuta; bigarrena eta emankorrena, berriz, «El Pedregal» finka eskuratu zuenean iritsi zen, harentzat zein bere artearentzat banaezina, berrogei urtez baino gehiagoz arte-ekoizpenaren zati garrantzitsu baten lekuko izan baitzen.

1956an, hirugarren saria jaso zuen Arabako XIII. Arte Lehiaketan. Sari hori lehena da 1974ra arte luzatu zen aintzatespen-zerrenda luze batean. Urte horretan, lehiaketa batean berriro ez parte hartzea erabaki zuen.

Urte horietan, hainbat erakusketa egin zituen Madrilen, Logroñon, Iruñean, Donostian eta Zaragozan.

Garai hartan, Arabako pintoreen «Pajarita» taldeko kide izan zen. Pinturarekiko zaletasunak elkartutako planteamendu filosofikorik gabeko talde sinplea zen. Hainbat erakusketa egin zituzten hiri batzuetan, hala nola Logroñon, Bilbon, Gasteizen… eta oso nabarmena izan zena, Lizarran, 1964an, Gustavo de Maeztu margolariari eskainitakoa.

1973an, Parisko André Weil aretoan erakutsi zuen bere lana, nazioarteko lehen irteera izan zen, eta han erakutsi zituen Nafarroako paisaia-olioak. Itzultzean, Iruñean azaltzen du, eta Nafarroako Museoak bere bildumarako lanak erosten ditu.

Espainiako hirietan erakusketak egiten jarraitzen du, Valladoliden, Zangozan, Bilbon, besteak beste.

1988. urtean, erakusketa antologiko bat antolatu zen Lizarrako Frai Diego Kultur Etxean, Retanaren lana bere izaera artistikoarekin eta bilakaerarekin erakusteko.

Erakusketa honen ondoren, Espainiako paisaien lanak margotzen ditu, hala nola Alcazar de San Juango Errotak, Gata lurmuturreko kostalde bolkanikoa, Almeriako basamortua, Kataluniako Pirinioak…

Bere artegintzaren azken urteetan, erakusketa ugari egin dira Espainian, besteak beste, Iruñea, Cuenca eta Bartzelonan.

Azkenik, Iruñera eta Barañainera joan zen, eta han bizi izan zituen bizitzako azken urteak.

Retanaren ekoizpen piktoriko gehiena Nafarroan egiten da. Nafarroako lurretan zehar ibili zen bere pintzelekin, Espainiako gainerako lurraldeetan egin zuen bezala, eta bere obra eta mihiseak Paris hiriraino iritsi ziren.

Maiatzaren 3tik aurrera Gustavo de Maeztu Museoan ikusgai egonen den erakusketak Retanaren hainbat obra biltzen ditu. Horien protagonista ikonografikoa Retana bizi eta sentimenduz oso lotuta egon zen Lizarrako hiria da. Konpromiso horren ondorioz, Lizarrako hiriaren irudiak, txokoak eta bistak birsortzen dituen obra-galeria bat egin zuen, eta, hala, hiriaren kronista estetiko bihurtu zen, obra iradokitzaile, koloretsu eta adierazkorren bidez, ondare eta edertasunez betetako hiri honen irudizko estetikoa betikotuz.

Bere jaiotzaren lehen mendeurrenean artistari omenaldia egin nahi dio Retanaren erakusketa honek. Carmen Lobo bere emazte, lagun eta hiru semeen amari ere omenaldi argia egiten dio, Retanaren bizi-ibilbidean funtsezkoak izan direnak. Baina, aldi berean, Estella-Lizarra hiriari omenaldia egiten dio, bere baitan hartu zuen hiriari eta harekin lotura emozional eta afektibo betierekoak sortu baitzituen.

Gustavo de Maeztu Museoak eskaintzen duen erakusketa Retana familiaren lankidetzarekin egindako ekoizpen propioa da, eta artistaren hainbat etapatako lanak eskaintzen dizkigu, non Estella-Lizarra hiriak Retanaren arrasto lodi eta indartsuarekin irudikatzen duen irudiari eusten dion. Nabarmena da, beraz, trazuen intentsitate handia, kolore indartsua eta dentsitate materikoa.

Retanaren sorkuntzek sentimenduak eta grina adierazten dituzte, espiritu sortzaile zorrotz baten emaitza dira, bere paisaia koloretsu eta enpastatuen bidez hedatzen duen barne-mundu baten emaitza. Paisaiarekiko, landarekiko eta herriekiko sentimendu bizia eta grinatsua sorrarazten du Retanak, beren obretan pertsonalki islatzen baitira. Bere pintura kolorea da, bere pintura adierazpena da, bere pintura benetakoa da.

Sarrera doan da eta asteartetik larunbatera, 9:30etik 13:30era eta 16:00etatik 19:30era bisitatu daiteke; igande eta jaiegunetan, berriz, 11:00etatik 14:00etara.